Το
ξεκίνημα της νέας χρονιάς είναι πάντα μία περίοδος γεμάτη αισιοδοξία, ελπίδα και προσδοκίες ότι ο νέος χρόνος θα είναι καλύτερος από τον προηγούμενο. Είναι μία περίοδος που οι άνθρωποι θέτουν new year’s resolutions και στόχους, παίρνουν αποφάσεις για εμπειρίες που θέλουν να δοκιμάσουν, για πράγματα που θέλουν να αλλάξουν στο σώμα, στη ζωή, στην εργασία, στις σχέσεις τους. Δεσμεύσεις και υποσχέσεις για νέα ξεκινήματα που δίνονται στον εαυτό και στους άλλους πότε δημόσια και ηχηρά και πότε αθόρυβα και ιδιωτικά. Δεν θέλω σήμερα όμως να μιλήσω για αυτά.
Με αφορμή τη νέα χρονιά, θέλω να μιλήσω για το κλείσιμο του παρελθόντος. Γιατί για να έρθει το καινούριο και να μην μας προσπεράσει χωρίς να το καταλάβουμε, για να υλοποιήσουμε τα όνειρα μας και να σχεδιάσουμε ένα μέλλον διαφορετικό, χρειάζεται πρώτα να αποχωριστούμε το παλιό, το γνώριμο, το βολικό. Πρόσφατα, ξαναδιάβασα το ποίημα της Χριστίνας Παρασχά «Να μάθεις να φεύγεις» και μου έκανε πάλι νόημα για άλλους λόγους αυτή τη φορά. Μου αρέσει να επιστρέφω σε γνώριμα έργα ξανά γιατί σε κάθε επαφή τα βλέπω με άλλη ματιά. Παράξενο δεν είναι;
Αισθάνομαι ότι πολλές φορές οι βαρύγδουπες δηλώσεις και οι στόχοι μας για κάθε νέα χρονιά παραμένουν ευχολόγια και η αιτία τις περισσότερες φορές είναι ότι δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι για εκείνους. Συχνά είναι το παρελθόν που μας κρατάει δέσμιους, η συνήθεια που μας ωθεί στην πεπατημένη, ο φόβος μας για το καινούριο και το άγνωστο και το κόστος μιας αρχικής επένδυσης που δεν θέλουμε με τίποτα να πάει χαμένο. Και κάπως έτσι μένουμε καθηλωμένοι σε δουλειές που μας απομυζούν, σε καταστάσεις που μας φθείρουν, σε ανθρώπους και σχέσεις που μας δηλητηριάζουν, μετρώντας λόγους για να μένουμε. Δύσκολο πράγμα η αλλαγή. Και η μνήμη; Αυτή και αν είναι επίπονη. Είναι πιο επίπονο όμως να ασφυκτιάς, να τρέφεις μάταιες προσδοκίες, να περισσεύεις, να αδειάζεις.
Ίσως λοιπόν να πρέπει να μάθουμε να φεύγουμε και να το κάνουμε έγκαιρα. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που λένε ότι η φυγή είναι λιποψυχία, μία εύκολη λύση απέναντι στα δύσκολα. Εάν όλοι φύγουμε, τότε ποιος θα μείνει πίσω να αγωνιστεί για την αλλαγή; Πράγματι κάποιες μάχες αξίζει να τις δίνεις. Κάποιες άλλες πάλι όχι. Πολλές φορές διαπιστώνω ότι όσο και αν αντιδράσουμε, όσο και αν μιλήσουμε και ορθώσουμε το ανάστημα μας, δεν θα κάνει τους άλλους να δουν τα πράγματα από τη δική μας πλευρά, δεν θα τους κάνει να μας δώσουν δίκιο, να μας σεβαστούν, να μας αγαπήσουν.
Μερικές φορές είναι καλύτερο να φεύγουμε, να μη ζητάμε εξηγήσεις, να μην απαιτούμε απαντήσεις και να μην παλεύουμε για ένα κλείσιμο. Μερικές φορές το πιο ηχηρό μήνυμα που μπορούμε να δώσουμε είναι να σωπάσουμε και να αποχωρήσουμε: από παλιά μοτίβα που δεν έχουν κάτι να δώσουν, από άτομα και καταστάσεις που θίγουν την αξιοπρέπεια και τη νοημοσύνη μας, από τα «ίσως», τα «μπορεί», τα «ναι, αλλά» και από εκεί που σε τελική ανάλυση, δεν κάνουν τίποτα για να μας κρατήσουν. Αυτή η φυγή δεν είναι δειλία. Είναι δύναμη, αυτοσεβασμός, σοφία, θάρρος, χάρη, αξιοπρέπεια, διαύγεια, ηρεμία.
Εύχομαι εάν κάποια στιγμή μέσα στο 2024 ακούσεις μια σιγανή φωνή μέσα στο κεφάλι σου που σου λέει να φύγεις, να έχεις τη δύναμη να την ακούσεις προσεκτικά. Θέλει το καλό σου. Αλλά πρόσεξε το εξής: όταν αποφασίσεις να φύγεις να κλείσεις την πόρτα χωρίς να κατεβάσεις ρολά. Μη χάσεις την ελπίδα σου και μην αφήσεις την σκληρότητα αυτού του κόσμου να σε αλλάξει. Συνέχισε να πιστεύεις στο καλό και να δίνεις απλόχερα.
Και ένα μικρό hint για το πώς θα καταλάβεις ότι έκανες καλά που έφυγες: εκ των υστέρων θα διαπιστώσεις ότι όσο αργά και αν έφευγες, δεν κατάφεραν να σε προφτάσουν.
Ευτυχισμένη η νέα χρονιά!
___________________________________________________________________________
«Να μάθεις να φεύγεις» της Χριστίνας Παρασχά
Από την ασφάλεια τρύπιων αγκαλιών.
Από χειραψίες που σε στοιχειώνουν.
Από την ανάμνηση μιας κάλπικης ευτυχίας.
Να φεύγεις!
Αθόρυβα, σιωπηλά, χωρίς κραυγές,
μακρόσυρτους αποχαιρετισμούς.
Να μην παίρνεις τίποτα μαζί, ούτε ενθύμια,
ούτε ζακέτες για το δρόμο.
Να τρέχεις μακριά από δήθεν καταφύγια
κι ας έχει έξω και χαλάζι.
Να αποχωρίζεσαι τραγούδια που αγάπησες,
μέρη που περπάτησες.
Να φεύγεις από εκεί που δε σου δίνουν
αυτά που χρειάζεσαι.
Από το δυσανάλογο, το μέτριο και το λίγο.
Να μάθεις να σέβεσαι την αγάπη σου, το χρόνο σου
και την καρδιά σου.
Μην πιστεύεις αυτά που λένε -η αγάπη
δεν είναι ανεξάντλητη, τελειώνει.
Η καρδιά χαλάει, θα τη χτυπάς μια μέρα
και δεν θα δουλεύει.
Και να μάθεις να φεύγεις από εκεί που ποτέ
πραγματικά δεν υπήρξες.
Να φεύγεις από όσα νόμισες γι’ αληθινά,
μήπως φτάσεις κάποτε σ’ αυτά.
